به گزارش
خبرنگار تهران پرس، مسگرآباد روستایی از بخش مرکزی استان تهران است که از سال ۱۳۹۳ تا سال ۱۳۹۷ به عنوان محله ای جدید از منطقه ۱۵ تهران قرار گرفت اما براساس تصمیم نهایی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری و فرمانداری تهران مجدداً بعنوان یکی از روستاهای بخش مرکزی تهران تثبیت گردید ولی امروزه اکثریت مردم منطقه ۱۵ مسگرآباد را به عنوان یک محله می شناسند که در یکی از جنوبیترین نقاط شرق تهران واقع شده است.
این محله که در ناحیه ۶ شهرداری منطقه ۱۵ قرار دارد دارای جمعیتی معادل ۶۰۰۰ نفر و مساحت ۴۰ هکتار است که در یکی از جنوبیترین نقاط شرق تهران واقع شده است.
این محله در ارتفاعات دالخانه و در مجاورت آن قرار دارد، نام دیگر این محله، شهرک صالحیه است اما بیشتر به نام مسگرآباد شهرت دارد.
این روستا که قدمتی بیش از ۲۰۰ سال دارد در حاشیه جنوبشرق منطقه ۱۵ و در مجاورت شهرک مسعودیه قرار گرفته است. روستایی که از سه طرف در محاصره کوههای حاشیهای پایتخت قرار دارد و هسته اصلی شکلگیری سکونت در حاشیه جنوبشرق محسوب میشد که اکنون بخشی از پایتخت است.
دسترسی به محله مسگرآباد
برای سهولت رفت و آمد راحت در محله مسگرآباد اول باید وارد شهرک مسعودیه شد.
خطوط اتوبوس و ایستگاههای مترو و تاکسی فراوانی وجود دارد که از آن طریق میتوان وارد شهرک مسعویه شد مثل ایستگاه مترو بسیج، کیانشهر، ۱۷ شهریور، شهید رضایی، خراسان، خط ۲ اتوبوس تندرو – پایانه آزادی – پایانه خاوران، خط ۳ اتوبوس تندرو – پایانه علم و صنعت – پایانه خاوران، پایانه تاکسیرانی ثامن الحجج و پایانه تاکسیرانی بسیج.
بعد از وارد شدن به شهرک مسعودیه از خیابان کلهر در محله مسعودیه به انتها رفته سپس از پل شهداء مسگرآباد سمت راست، محله مسگرآباد در میتوان دید که بین کوه های اطراف خودنمایی می کند.
ساکنین محله مسگرآباد
اهالی این محله اغلب از
کردهای استان
کرمانشاه میباشند، که بر اساس گفته کارشناسان احتمالا توسط
آغا محمد خان قاجار از کرمانشاه به چندین استان در ایران
تبعید شدهاند که یکی از این مکان ها، جنوب شرق استان تهران ، منطقه ۱۵ محله قدیمی مسگر آباد بوده است.
هدف از این انتقال طبق روایات کنترل ایلات و عشایر بوده است. همچنین تعدادی از ایلات متمرد را از مناطق خود بهجاهای دیگر تبعید کرد تا آنها در تبعیدگاه، شیوۀ زندگی و معیشت خود را از کوچروی به کشاورزی و شهری تغییر دهند و جذب زندگی امروزی گردند.
نخستین ساکنان این محل در دوره کریمخان زند از محدوده کرمانشاه به اینجا مهاجرت کردند.
قدمت سکونت در این محله تاریخی بنابر گفته اهالی محله، اسناد و مدارک موجود و همینطور آثار باستانی و سن درختان واقع شده در محله به حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ سال پیش می رسد.
بر اساس اسناد موجود طایفه کلهر از سلسله زندیه حمایت می کردند و خاندان قاجار را به رسمیت قبول نداشتند. بر همین اساس آقا محمد خان قاجار که حکومت قاجار را بنا کرده بود و دوست نداشت که پایه حکومت دچار لغزش بشود دستور تبعید این طایفه را صادر کرد با حکم تبعید این طایفه عدهای از آنان در آمل، عدهای دیگر در خراسان شمالی و باقیمانده این طایفه در جنوبشرق تهران مستقر شدند.
ایل کَلهُر یکی از شعب اصلی
ایلهای کرد ایران و از کهنترین طوایف غرب
ایران است.
ایل کَلهُر بزرگترین ایل کرمانشاه و دومین ایل بزرگ ایران میباشد، تجزیه ایل کلهر و تبعید طوایف مختلف آن که از زمان ترکمنان و صفویه شروع شده و تا زمان قاجار ادامه داشته و طوایف زیادی از این ایل به نواحی خارج از کردستان از جمله، همدان، قزوین، قم، سیستان، کرمان، شمال خراسان، نواحی شمالی افغانستان، خوزستان، فارس، لرستان، گیلان، مازندران، گرگان و… تبعید شدهاند.
مذهب اهالی این محله در زمان گذشته شیعه اثنیعشری بوده است. پایبندی به اعتقادات و سنن مذهبی این محله به حدی بود که در گذشته ساکنان شهر تهران به این منطقه، دارالمؤمنین میگفتند.
طایفه کلهر با مستقر شدن در روستای مسگرآباد قلعهای بنا میکنند که در حصار آن ایمن بمانند.
اینطور که اهالی روایت میکنند، خانههایشان کاهگلی و گنبدی بودهاست. با گذشت زمان روز به روز به جمعیت مسگرآباد اضافه میشود و چون قلعه جوابگوی آدمها نبوده، فردی به نام ابوالقاسم خارج از قلعه خانهای میسازد و محله قاسمآباد شکل میگیرد.
از زندگی خوش مسگرآبادیها در روستایی سرسبز خیلی نمیگذرد که گذر ناصرالدین شاه به اینجا میافتد و از طراوت و قنات پرآب روستا خوشش میآید. برای همین دست به کار شده و همه زمینهای کشاورزی را از مالکانشان میخرد و مسگرآباد را به شکارگاه تبدیل میکند.
تلاش برای تغییر چهره مسگرآباد و ایجاد زیرساختها ادامه دارد
به گزارش خبرنگار
تهران پرس و به نقل از روابط عمومی منطقه ۱۵ شهرداری تهران پیرو درج پیام مردمی با عنوان «بیتوجهی شهرداری منطقه ۱۵به محله مسگرآباد» در ستون با مردم روز ۱۱دیماه پاسخ داده است:« از سال ۹۴ که ابلاغ الحاق روستای مسگرآباد به شهرداری منطقه ۱۵انجام شد، اقدامات بیشماری برای تامین زیرساختهای محله مسگرآباد و عقب ماندگیهای ۵۰ساله این قسمت از شهر تهران انجام شده که تراش و روکش آسفالت، بازسازی و احداث انهار، پیاده روسازی، احداث بوستان، سوله ورزشی، چمن مصنوعی، دو میدان و راهاندازی خط اتوبوس تنها بخشی از آنهاست.
همچنین میتوان به نماسازی شهری، ساخت مقبره الشهدا، نورپردازی مسجد، پلاک کوبی منازل، پاکسازی دیوارها و جدارههای بدمنظر و پوشش آنها با رنگهای مناسب، نصب تابلوی اسامی معابر، تابلوی راهنمای مسیر و علائم راهنمایی و رانندگی و خطکشی معابر اشاره کرد.
بدیهی است با توجه به محرومیت محله، تلاش مدیران شهرداری برای تغییر چهره این محله و ایجاد زیرساخت های خدماتی و شهری تا رسیدن به وضعیت مطلوب در برنامههای سالانه این شهرداری قرار دارد.
خیابان گلزار شهداء محله مسگرآباد
محله مسگرآباد به خاطر این که در منطقه ی کوهستانی بنا شده است
، حدود ۳۵-۴۰هکتار مساحت منطقهای آن دارای فراز و نشیب فراوان است.
آب و هوا در این منطقه تابع شرایط جوی کوهپایهای نواحی خشک و گرم است و به دلیل دور بودن ازمرکزشهر، ازنظر پاکیزگی هوا در رتبهای بهتر از تهران قرار دارد.
همینطور اکثر مردم محله به کار دامپروری و کشاورزی مشغول هستند یا با احداث انواع کارگاه ها در محدود محله از جمله کارگاه تولید مبل به تولید و اشتغال می پردازند.
قبرستان مسگرآباد
مسگرآباد دارای دو قبرستان یکی خارج از محله گورستان قدیمی در محدوده
فرهنگسرای خاوران فعلی قرار دارد و دیگری در
خود محله مسگرآباد واقع شده است.
نمای داخلی از قبرستان محلی مسگرآباد
قبرستان قدیمی مسگرآباد که در محدوده فرهنگسرای خاوران واقع شده است در سال ۱۳۰۴ ودوران
رضاشاه پهلوی بنا شده است که به قبرستان مسگرآباد شهرت دارد.
این قبرستان با قبرستان مستقر در محله مسگرآباد تفاوت دارد، اگرچه ملکیت آن و همینطور کسانی که در این قبرستان دفن شده اند اغلب از محله مسگرآباد بوده است، ولی گاهی مردم این دو قبرستان را با هم اشتباه میگیرند.
تا کودتای ۱۲۹۹ خورشیدی خیلی از تهرانیان اموات خود را در خانه شسته و در حیاط همانجا دفن میکردند که برایشان هزینهای دربر نداشته باشد اما با روی کار آمدن پهلوی اول، یکی از قوانین آن بود که کسی حق ندارد جنازه بستگان خود را در خانه بشوید و دفن کند و به دلیل گورستانهای آلوده که در تهران بود، رضاخان دستور تاسیس گورستانی جدید به نام «مسگرآباد» را میدهد.
این قبرستان نخستین قبرستانی بود که اداره متوفیاتش مجهز به آمبولانس و غسالخانهای آبرومند بود. با این حال باز کمتر کسی حاضر میشد مرده خود را در آنجا دفن کند چراکه از یکسو میگفتند بلدیه رضاخان گورستان را ساخته از سوی دیگر شایعه شده بود که کافری در این قبرستان دفن است در اینصورت این گورستان نامشروع است و مردگان در آنجا عذاب میکشند در نتیجه تهرانیان از دفن امواتشان در آنجا خودداری میکردند تا اینکه رضاخان سایر گورستانها را متروک و دفن مردگان را ممنوع کرد و مردم مجبور شدند به دفن امواتشان در آنجا رضایت دهند. این گورستان نیز تا پایان دهه۴۰ اشباع شد.
همچنین در قبرستان محلی که در وسط محله ی مسگر آباد بنا شده است پنچ شهید گمنام آرام گرفته اند. که هر ساله طی مراسمات مختلف مردم برای ادای احترام و پخش نذورات خود بر سر مزار این پنچ شهید گمنام حاضر می شوند.
جغرافیای محله مسگرآباد :
• محدوده محله:
- از شمال: ارتفاعات دالخانه
- از غرب: شهرک مسعودیه
• مساحت: ۴۰ هکتار
• نوع بافت: بافت قدیمی و فرسوده
• تعداد حدودی خانوار یا جمعیت: ۱۵۰۰ خانوار- ۶۰۰۰ نفر
• میادین محلی:
- میدان چشمه
- میدان کوهسار
مسگر آباد از سه طرف توسط کوه محصور شده و تنها از سمت غرب راه ارتباطی دارد.از طریق بزرگراه امام رضا و بزرگراه افسریه به مناطق دیگر قابل دسترسی میباشد.
اماکن فرهنگی
• سرای محله مسگرآباد- نشانی: مسگرآباد- خیابان شهید علی کلهری- جنب مسجد رسول اکرم (ص)
همینطور در این منطقه
زندان هارون الرشید قرار دارد که ظرفیت زیادی برای جذب گردشگر دارد.
زندان هارونالرشید یکی از جذابیتهای پنهان است که میتواند ظرفیتی برای کوهپیمایی پایتختنشینان ایجاد کند.
•کوههای مسگرآباد
•زندان هارونالرشید
•آرامگاه بیبیشهربانو
•پادگان سیاه کوه
اماکن مذهبی
• مساجد:
مسجد رسول اکرم (ص)- نشانی: خیابان شهید علی کلهری
• حسینهها:
- حسینه حضرت علیاکبر (ع)- نشانی: خیابان چشمه- پلاک ۵۹
- هیئت سیدالشهدا (ع)- نشانی: خیابان چشمه
- هیئت سیدالساجدین- نشانی: خیابان چشمه- پلاک ۱۱۲
- حسینه حضرت زینب کبری (س)- نشانی: خیابان علی کلهری- شهدای گلزار- پلاک ۱۷
- هیئت مصبان الزهرا- نشانی: خیابان محمد کاظم کلهر- خیابان علی کلهری- شهدای گلزار- پلاک ۳۷
- حسینیه جوانان قمربنی هاشم- نشانی: خیابان محمد کاظم کلهر- خیابان علی کلهری- شهدای گلزار- پلاک ۶۷
• تعداد شهدا: ۵۲ شهید
- مهدهای کودک و پیشدبستانیها:
- مهدکودک به نام غنچههای ولایت- نشانی: خیابان شهید علی کلهری- مسجد رسول اکرم (ص)
• مدارس:
- وجود یک مرکز آموزشی در دارالقرآن برای اتباع غیرایرانی
مراکز امنیتی و انتظامی
• پایگاههای بسیج:
- پایگاه بسیج شهدای مسگرآباد- نشانی: خیابان محمد کاظم کلهر- خیابان علی کلهری- نبش کوچه محمدرضا اوسطی
- پایگاه بسیج حدیثه
مراکز درمانی و بهداشتی
• بیمارستانها و مراکز درمانی:
- بیمارستان خاص شرق (بیماریهای خاص)- نشانی: مسگرآباد- خیابان شهید کلهر- مرکز پزشکی خاص شرق
مرکز پزشکی بیمارستان خاص شرق،در انتهای خیابان کلهر و ابتدای مسگراباد،با پیشرفتهترین امکانات پزشکی و تخصصی بر اساس استانداردهای بینالمللی،توسط بنیاد امور بیماریهای خاص در تاریخ ۴دی ماه ۱۳۸۶ بهطور رسمی تأسیس شد.
مراکز ورزشی
- مجموعه ورزشی مسگرآباد- نشانی: جنب مرکز درمان خاص
- زمین چمن شهدای مسگرآباد- نشانی: مسگرآباد- خیابان شهید حسن حاج حسن
نمای کلی از قبرستان محلی مسگرآباد
خیابان گلزار شهداء ، خیابان اصلی محله مسگرآباد
عکاس و خبرنگار: محمد ترابی